PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ
DOKUMENT OPRACOWANY PRZEZ ZESPÓŁ NAUCZYCIELI W SKŁADZIE:
MGR MAŁGORZATA ŚWIST, MGR EWA KRASUCKA,
MGR RENATA ZAREMBA, MGR MARTA GALIŃSKA – MĄDRYMGR JANINA GRUZA
wrzesień 2009
Wstęp ……………………..s.3
Główny cel wychowawczy …………………………….s. 4
Zadania wychowawcze szkoły ……….s. 4
Zadania nauczyciela-wychowawcy ….s. 7
Zasady współpracy wychowawczej z rodzicami .s. 8
Metody pracy wychowawczej ……………………………………s. 8
Kreowane cechy osobowości absolwenta ………………………...s. 9
Sposób monitorowania i ewaluacji Programu Wychowawczego s. 14
WSTĘP
„Szczęśliwe jest dziecko, które odnajduje
Na każdym etapie drogi wychowawcę,
Zdolnego do udzielenia mu pomocy
W stopniowym zdobywaniu sił i zapału,
Koniecznych do wypełnienia ludzkiego
Przeznaczenia.”
/M. Debesse/
Kształtujemy człowieka samodzielnego, uczciwego, kulturalnego, tolerancyjnego, otwartego na świat i jego problemy, odpowiedzialnego za swoje działania.
Podstawą niniejszego programu wychowawczego są następujące akty prawne:
Dokument jest spójny z programem profilaktycznym, szkolnym zestawem programów nauczania, wewnątrzszkolnym systemem oceniania, zawiera treści rządowego programu wychowania „Bezpieczna i przyjazna szkoła”.
Program wychowawczy realizowany jest poprzez działania umieszczone w harmonogramach dla poszczególnych etapów edukacyjnych.
Wychowanie dzieci należy przede wszystkim do rodziców, a szkoła stanowi w tym
względzie istotne wsparcie. Działaniem nauczycieli w pracy wychowawczej jest wspieranie rodziców w wychowaniu, mającym na celu znalezienie swojego miejsca w społeczności, rozbudzenie dociekliwości poznawczej ucznia, ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie.
ZADANIA WYCHOWAWCZE SZKOŁY
I. Wspieramy wszechstronny rozwój osobowy (intelektualny, psychiczny, społeczny, zdrowotny, estetyczny i duchowy) ucznia.
1. Organizujemy konkursy przedmiotowe, tematyczne wewnątrzklasowe i międzyklasowe.
2. Integrujemy uczniów w poszczególnych klasach, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów kl. IV szkoły podstawowej i kl. I gimnazjum.
3. Rozwiązujemy ewentualne problemy ucznia w indywidualnych rozmowach z wychowawcami, rodzicami i pedagogiem szkolnym.
4. Przygotowujemy uczniów do życia w społeczeństwie poprzez demokratyczne wybory do samorządu klasowego i uczniowskiego, twórczą aktywność na terenie szkoły i klasy, współpracę z innymi szkołami, wspólne wycieczki, uczestnictwo i współudział w uroczystościach kulturalno – rozrywkowych na terenie szkoły i poza nią.
5. Umożliwiamy korzystanie z pomocy materialnej i rzeczowej uczniom w trudnej sytuacji losowej, po uprzednim zdiagnozowaniu sytuacji rodzinnej i materialnej.
6. Staramy się, aby każdy uczeń dbał o własne ciało, rozwijał sprawność fizyczną, uczył się kierować własnym postępowaniem, bronił się przed zagrożeniami niszczącymi zdrowie, jak: alkohol, nikotyna, narkotyki (programy przeciwalkoholowe, prelekcje pielęgniarki, pracowników PPP i SANEPIDU, tematyka godzin wychowawczych).
7. Dbamy o bezpieczeństwo uczniów poprzez przeciwdziałanie agresji i przemocy.
8. Zwracamy uwagę na wygląd zewnętrzny i higienę osobistą uczniów (tematyka godzin wychowawczych, prelekcje pielęgniarki, gazetki). Troszczymy się o estetyczny wygląd sal lekcyjnych, korytarzy, świetlico – stołówki, otoczenia szkoły.
9. Tworzymy dobrą, przyjazną atmosferę funkcjonowania społeczności szkolnej, w której wszyscy będą się czuć bezpiecznie. Postępujemy według norm i zasad moralnych określonych w Dekalogu, Statucie Szkoły.
II. Rozwijamy dociekliwość poznawczą uczniów ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy
1. Opracowujemy plany i programy wycieczek kulturalnych i krajoznawczo – turystycznych.
2. Odtwarzamy historię swojej rodziny i naszej miejscowości.
3. Przybliżamy sylwetki ludzi związanych z naszym regionem
III. Kształtujemy świadomość życiowej użyteczności poszczególnych przedmiotów szkolnych i całej edukacji.
1. Przybliżamy uczniom, przy różnych okazjach, problematykę ochrony środowiska, praktycznego zastosowania poznanej wiedzy (apele, gazetki, plakaty, konkursy).
2. Traktujemy wiadomości przedmiotowe w sposób integralny, prowadzący do lepszego rozumienia świata, ludzi i siebie (ścieżki edukacyjne).
IV. Rozwijamy samodzielność, odpowiedzialność, wolność własną i innych.
1. Wspieramy samodzielność uczniów przy opracowywaniu planu pracy samorządu uczniowskiego
2. Uwrażliwiamy uczniów na prawdę, krytycyzm, samokrytycyzm i samoocenę.
3. Uczymy odpowiedzialności za powierzone zadania w procesie lekcyjnym i na zajęciach pozadydaktycznych.
4. Zachęcamy do wyrażania i ochrony własnego zdania w dyskusjach, opiniach.
5. Uświadamiamy potrzebę tolerancji.
6. Rozwiązujemy problemy w sposób twórczy.
V. Kształtujemy cele życiowe i wartości ważne dla odnalezienia własnego miejsca
w świecie.
1. Rozbudzamy ciekawość poznawczą, ukierunkowując samokształcenie uczniów.
2. Kształtujemy indywidualne zdolności twórcze poprzez zajęcia świetlicowe, pozalekcyjne, konkursy.
3. Wspieramy talenty poprzez udział w konkursach przedmiotowych i eksponowanie twórczości uczniów.
VI. Przygotowujemy ucznia do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie.
1. Uwrażliwiamy na podtrzymywanie tradycji rodzinnych, religijnych i narodowych:
a. akademie z okazji Dnia Matki, Dnia Ojca, Dnia Babci, Dnia Dziadka;
b. spotkania opłatkowe i wielkanocne;
c. obchody ważnych wydarzeń historycznych;
2. Organizujemy wycieczki szlakiem historii, kształtujące postawy patriotyczne.
VII. Przygotowujemy do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz umożliwiamy doskonalenie się.
1. Wprowadzamy w świat wartości uniwersalnych, takich jak: prawda, dobro, piękno, miłość, wartość istnienia, wolność, sprawiedliwość poprzez przekaz i wzór osobowy nauczyciela oraz innych osób, przekaz i wzór osobowy bohaterów literackich, historycznych i filmowych.
2. Podejmujemy próby samooceny oraz oceny zachowania innych osób w codziennych sytuacjach szkolnych.
3. Zachęcamy, aby uczniowie budowali koncepcję swojego życia i uczyli się realizacji przyjętych celów poprzez formowanie sumienia, zdrowej ambicji, chrześcijańskiej wytrwałości, odpowiedniej postawy wobec trudności, wyrabianie silnej woli, uczciwości, samokrytycyzmu, odwagi i bezinteresowną pomoc bliźnim, akceptację siebie i innych, przebaczenie, kulturę bycia w różnych sytuacjach.
4. Umożliwiamy korzystanie z biblioteki i czytelni szkolnej, udział w zajęciach pozalekcyjnych, rozwijanie indywidualnych zainteresowań pod kierunkiem nauczyciela, uczestnictwo w spektaklach teatralnych, muzycznych, filmowych, wycieczkach.
VIII. Kształtujemy w sobie postawę dialogu, umiejętności słuchania innych i rozumienia ich poglądów, współdziałania i współtworzenia wspólnoty nauczycieli, uczniów i rodziców.
1. Uczymy się słychać aktywnie, mówić, co czujemy i rozumieć uczucia innych, wyrażać w sposób prosty sądy i oczekiwania.
2. Rozwiązujemy konflikty poprzez negocjacje i dochodzenie do kompromisu.
3. Stwarzamy sytuacje sprzyjające integracji rodziny ze szkołą (uczestnictwo rodzin w uroczystościach szkolnych, w zajęciach otwartych i innych spotkaniach).
4. Przyzwyczajamy do zachowań akceptowanych społecznie, przyjętych zasad i norm współżycia społecznego (kontrakty klasowe).
ZADANIA NAUCZYCIELA-WYCHOWAWCY
1. Rzetelne, coroczne, zapoznanie uczniów (w czasie godzin wychowawczych) i ich rodziców (podczas zebrań z rodzicami) z podstawowymi dokumentami regulującymi życie szkoły: Statutem szkoły, Programem wychowawczym, Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania,.
3. Rozpoznanie sytuacji wychowawczej uczniów i poinformowanie uczących nauczycieli o trudnych przypadkach w tym zakresie.
4. Koordynowanie działań zespołu klasowego, wspieranie rozwoju uczniów.
5. Opracowanie klasowego planu wychowawczego (w porozumieniu z uczniami i rodzicami) w oparciu o niniejszy "Program wychowawczy szkoły” oraz przedstawienie go rodzicom podczas pierwszego spotkania w danym roku szkolnym.
6. Podejmowanie systematycznych wysiłków zmierzających do wytworzenia prawidłowej atmosfery w zespole klasowym.
7. Dbanie o rozwój samorządności w klasie.
8. Uczestniczenie we wszystkich sytuacjach ważnych dla klasy ujętych w planie wychowawczym, np.: imprezach szkolnych, wycieczkach, obozach, w których uczestniczą wychowankowie.
9. Kierowanie wszystkimi klasowymi wycieczkami wyjazdowymi.
10. .Rozwiązywanie bieżących problemów dydaktycznych i wychowawczych we współpracy z rodzicami, nauczycielami, pedagogiem szkolnym.
11. Czuwanie nad przestrzeganiem obowiązującego w szkole prawa zarówno przez uczniów jak nauczycieli uczących w klasie.
12. Prawidłowe i systematyczne prowadzenie dokumentacji szkolnej.
ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI
1. Uczestnictwo w zebraniach i konsultacjach.
2 . Pomoc w organizowaniu wycieczek, imprez szkolnych i zawodów sportowych.
3. Pomoc Rodziców w dekorowaniu sal, urządzaniu pracowni.
4. Możliwość zapraszania przedstawicieli Rady Rodziców na wybrane posiedzenia Rady
Pedagogicznej.
5. Wykorzystywanie fachowej wiedzy Rodziców w opiniowaniu programów
wychowawczych i dydaktycznych.
6. Zapraszanie rodziców na indywidualne rozmowy w sprawach wychowawczych i
dydaktycznych.
7. Dbanie o odpowiedni strój i wygląd dziecka.
METODY PRACY WYCHOWAWCZEJ
W celu osiągnięcia zamierzonych efektów stosowane będą różnorodne metody wychowawcze, szczególnie aktywizujące, m.in.:
Ø pogadanka
Ø gry dydaktyczne
Ø dyskusja kierowana
Ø debata
Ø metoda projektów
Ø burza mózgów
Ø scenki rodzajowe
Ø wycieczki
Ø biwa
KREOWANE CECHY OSOBOWOŚCI ABSOLWENTA
A) ETAPU PIERWSZEGO
Uczeń trzeciej klasy szkoły podstawowej coraz lepiej orientuje się w swoim najbliższym otoczeniu: domu i szkole. Lubi szkołę i lubi się uczyć. Zdobywaną wiedzą sprawnie posługuje się w życiu codziennym. W kontaktach z ludźmi stosuje podstawowe zasady związane z komunikowaniem się, umie się zwracać do innych. Formułuje pytania i poszukuje na nie odpowiedzi. Jest:
a. ciekawy świata
Chętnie korzysta z poznanych źródeł wiedzy i obserwuje zjawiska, sytuacje i działania innych ludzi zachodzące w najbliższym otoczeniu. Potrafi wyciągać proste wnioski ze swoich obserwacji.
b. otwarty
Swobodnie współpracuje z osobami dorosłymi w swej codziennej aktywności. Przyjmuje uwagi i sugestie w związku z popełnionymi błędami. Jest gotów podejmować działania w sposób planowy. Akceptuje ograniczenia swoich możliwości wynikające z jego wieku. Umie prezentować własne zdanie i słuchać opinii innych. Nawiązuje przyjazne kontakty z innymi ludźmi, współdziała z nimi i akceptuje ich odmienność.
c. odpowiedzialny
Wykazuje gotowość przewidywania skutków swoich działań. Potrafi odstąpić od działania, przewidując jego negatywne skutki. Rozumie potrzebę ponoszenia konsekwencji swoich działań.
d. rozważny
Szanuje zasady bezpieczeństwa i higieny. Potrafi je stosować w swoich typowych czynnościach
e. prawy
Stosuje się do norm obowiązujących w otoczeniu. Rozróżnia zachowania złe i dobre, rozumie obowiązek podejmowania tych ostatnich.
f. Kulturalny, taktowny, szanujący innych
Zna podstawowe zasady kulturalnego zachowania obowiązujące w życiu codziennym i stosuje je. Uczy się szacunku dla symboli narodowych i religijnych, rozumie, że są one ważne dla bliskich mu grup ludzi. Uczy się szacunku dla innych ludzi. Również odmiennych pod różnymi względami i stara się nie urazić ich swym zachowaniem. Nie używa słów obraźliwych i wulgarnych.
B) ETAPU DRUGIEGO
Absolwent szkoły podstawowej bardzo dobrze funkcjonuje w swoim naturalnym otoczeniu: w domu i w szkole. Pozytywnie patrzy na otaczający go świat, siebie i innych ludzi. Traktuje naukę jako coś oczywistego, czasem nawet atrakcyjnego, choć na ogół nie uczy się bezkrytycznie wszystkiego. Ma określony, choć szeroki krąg zainteresowań, którym poświęca swój czas i które stara się rozwijać. Jest:
a. ciekawy świata, ale też krytyczny
Chętnie gromadzi wiadomości, korzystając z różnych źródeł. Potrafi selekcjonować i porządkować zdobywane informacje i ocenić ich przydatność dla określonego celu. Dostrzega złożoność świata, analizuje istniejące w nim zależności i związki przyczynowo – skutkowe. Stara się poszerzać swoją wiedzę. Jest aktywny umysłowo, na ogół się nie nudzi
b. otwarty
Wykorzystuje możliwości, jakie stwarza mu dom i szkoła. Rozumie (choć nie znaczy to,
że przyjmuje z entuzjazmem!) ograniczenia wynikające z jego wieku. Chętnie i skutecznie nawiązuje kontakty, prezentując swój punkt widzenia i rozważając poglądy innych. Wie,
że istnieją różne sposoby komunikowania się i bez trudu uczy sie4 korzystania z nowoczesnych technologii komunikacyjnych. Łatwo nawiązuje współpracę z innymi ludźmi. W grupie potrafi działać zgodnie z obowiązującymi w niej zasadami. Interesuje się stawianymi przed nim zadaniami; potrafi planować swoje działania na rzecz ich realizacji.
c. odpowiedzialny
Stara się przewidzieć skutki swoich działań, wykorzystuje wcześniejsze doświadczenia i gotów jest ponosić niektóre konsekwencje swoich czynów. Cieszy się z sukcesów. Akceptuje porażki, ale jeśli jest w stanie – wytrwale i konsekwentnie szuka rozwiązań alternatywnych. Napotykając problem, stara się go rozwiązać. Jeśli trzeba – zwraca się o pomoc do osób ze swojego najbliższego otoczenia o korzysta z niej. Potrafi świadomie dążyć do usprawnienie swojego warsztatu pracy: wykorzystania nowych źródeł wiedzy, opanowania nowych narzędzi. Działając w grupie, poczuwa się do współodpowiedzialności za efekty jej aktywności.
d. rozważny
Zna zagrożenia związane z życiem w swoim środowisku; modyfikuje swoje zachowanie w ich przewidywaniu. Potrafi zapewnić bezpieczeństwo sobie i innym. Postępuje zgodnie z zasadami higieny. Wykazuje stosowną aktywność fizyczną.
e. prawy
Rozróżnia dobre i złe uczynki w oparciu o system wartości, obowiązujący w jego otoczeniu.
W swoim zachowaniu wykazuje dobre intencje.
f. tolerancyjny
Rozumie, że różnice pomiędzy ludźmi są czymś normalnym i pożądanym. W każdym stara się dostrzec coś dobrego i rozumieć go.
g. punktualny
Dotrzymuje terminów. Sprawnie posługuje się czasem, planując swoje zajęcia. Szanuje swój czas i innych ludzi.
h. kulturalny, taktowny, szanujący innych
Dobrze zna nawet złożone normy zachowania, obowiązujące w jego środowisku szkolnym
i domowym i stara się stosować do nich. Nie eksponuje swojej osoby i swego zdania w sposób rażący innych. Używa języka uprzejmego i oddającego uszanowanie dla innych. Potrafi właściwie zachować się w różnych sytuacjach pozaszkolnych i pozadomowych ( np. kino, teatr, muzeum, wycieczka w terenie czy do innej miejscowości).
C) ETAPU TRZECIEGO
Absolwent gimnazjum bez większych problemów funkcjonuje w otaczającym go świecie. Łatwo nawiązuje kontakty, ma swój krąg przyjaciół. Z optymizmem patrzy na świat, wierzy w siebie
i swoje możliwości. Ma określone zainteresowania, które pomogą mu dokonać wyboru dalszej drogi kształcenia. Dąży do samokształcenia. Jest:
a. stosunkowo samodzielny
Orientuje się w otaczającym go świecie. Potrafi stawiać sobie cele dotyczące siebie
i najbliższych i je realizować. Korzysta z różnych źródeł wiedzy. Potrafi zaprojektować nietypowe działania, dobierając odpowiednie metody postępowania.
b. ciekawy świata, ale też krytyczny
Stale poszerza swoje wiadomości na temat zjawisk i zależności występujących w świecie.
Z pewnym dystansem podchodzi do uzyskiwanych wiadomości; wie, że można je weryfikować w oparciu o alternatywne źródła wiedzy. Odróżnia fikcję od świata realnego w przekazach medialnych.
c. otwarty
Porozumiewa się w języku obcym. Dostosowuje treść i formę wypowiedzi do osoby odbiorcy. Umie posługiwać się różnymi technikami komunikowania się. Dobrze współpracuje w grupie; potrafi dyskutować, dostosowując się do obowiązującej formy dyskusji; umie podporządkować się woli większości.
d. odpowiedzialny
zdaje sobie sprawę z możliwych następstw różnych działań. Potrafi przyznać się do błędu
i gotów jest ponosić odpowiedzialność za swoje postępowanie i swoje decyzje. W swym działaniu zwraca uwagę na względy bezpieczeństwa. W działaniach zbiorowych wykazuje poczucie współodpowiedzialności za efekty pracy grupy.
e. rozważny
Potrafi przewidywać zagrożenia także w sytuacjach nowych i modyfikuje swoje zachowanie
w ich przewidywaniu. Ma ugruntowane nawyki higieniczne. Planuje swoją pracę i wypoczynek, potrafi świadomie przeciwdziałać stresowi. Wykazuje stosowną aktywność fizyczną.
f. prawy
Rozróżnia dobre i złe uczynki w oparciu o system wartości i własny obowiązujący w jego otoczeniu. Umie stopniować oceny moralne i nie gubi się w sytuacjach trudnych
i niejednoznacznych.
g. tolerancyjny
Ze zrozumieniem traktuje różnice wynikające z niejednakowych możliwości, motywacji oraz odmienności kulturowej różnych ludzi. Jego tolerancja przekłada się na postawy akceptacji odmienności innych.
h. rzetelny i punktualny
Dotrzymuje obietnic i zobowiązań, a także terminów. Umiejętnie planuje swoje zajęcia,
nie marnuje czasu swego i innych osób.
i. kulturalny, taktowny, szanujący innych
Cechuje go takt i kultura osobista w stosunku do innych, ze zrozumieniem traktuje różnice wynikające z niejednakowych możliwości, motywacji i odmienności kulturowej ludzi. Umie stopniować oceny moralne i dokonywać trafnych wyborów w sytuacjach trudnych
i niejednoznacznych. Potrafi słuchać opinii innych i cierpliwie poszukiwać rozwiązań do przyjęcia dla różnych stron. Potrafi właściwie korzystać z dóbr kultury i wyrażać szacunek dla tradycji, symboli narodowych i religijnych, własnych i cudzych.
NASZ WYCHOWANEK JEST CZŁOWIEKIEM NA MIARĘ XXI WIEKU.
SPOSÓB MONITOROWANIA I EWALUACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO
Na początku roku szkolnego powołany zostaje przez dyrekcję szkoły przewodniczący oraz zespół do redagowania i analizowania materiałów edukacyjnych (ankiet, rozmów sondażowych, dyskusji, wywiadów itp.) oraz do informowania społeczności szkolnej o realizacji Programu Wychowawczego szkoły i proponowania zmian w tym programie na kolejny okres nauki.
Skład zespołu odnawiany jest na początku każdego nowego roku szkolnego i dokonuje ewaluacji Szkolnego Programu Wychowawczego. Efekty pracy zespołu przedstawiane są :
- nauczycielom - na czerwcowym plenarnym posiedzeniu rady pedagogicznej,
- uczniom – na godzinach wychowawczych,
- rodzicom uczniów - na zebraniach klasowych.
Sprawozdanie ma formę informacji i nie podlega formalnemu zatwierdzeniu.
Program zatwierdzony do realizacji na posiedzeniu Rady Pedagogicznej ZS
w Strzyżewie odbytym w dniu................................................