CHARAKTERYSTYKA   DZIECKA W  5 – TYM  ROKU  ŻYCIA 

    Piąty rok życia to jaden z najlepszych okresów w stosunkach pomiędzy dzieckiem i rodzicami. Dla dziecka to czas ogólnego uspokojenia oraz intensywnego rozwoju intelektualnego, dla rodziców – nadziei, że wreszcie dobrnęli do spokojnego portu. Z rozhukanego i zadziornego łowcy przygód, jakim jest czterolatek, dziecko zamienia się w zajętego mozolnymi dociekaniami i nieco roztargnionego myśliciela – pięciolatka. Jego głównym zajęciem staje się wysiłek intelektualny mający na celu oddzielenie fantazji od rzeczywistości oraz poznanie zasad funkcjonowania ,,prawdziwego świata” i wszystkiego, co można w nim spotkać. Na początku mały badacz gubi się pomiędzy  tym, co rzaczywiste, a tym, co zostało przez niego wymyślone, pomiędzy realnymi zdarzeniami i bajkową fikcją, wreszcie pomiędzy tym, w co dotąd wierzył bez zastrzeżeń (np. że zwierzęta rozmawiają ze sobą jak ludzie, a tata jest najmądrzejszy i najsilniejszy na świecie ), a co przy bliższym poznaniu okazuje się wcale nie takie pewne albo zupełnie nieprawdziwe. Sposobem na uporządkowanie tego chaosu i wyjaśnienie wątpliwości jest poszukiwanie namacalnych dowodów i uporczywe drążenie każdej sprawy.

     Pięciolatek zasypuje rodziców niekończącymi się pytaniami i nie zadowala się już byle jaką odpowiedzią. Poszukuje i domaga się obszernych i logicznych wyjaśnień, najchętniej wspartych pokazam lub eksperymentem. Jest niezmordowanym dyskutantem doprowadzającym nieraz swoich rodziców do irytacji swoją dociekliwością, ale też dostarczającym im prawdziwej satysfakcji swoją wnikliwością i zdolnością rozumowania. W swojej poznawczej pasji pięciolatki wybebeszają zabawki, aby zobaczyć, co mają w środku, i dociec, jak działają. Z zapałem asystują przy naprawach domowych sprzętów. Są też bardziej cierpliwe i konsekwentne niż kilka miesięcy temu. Potrafią przez dłuższy czas oddawać się ulubionemu rysowaniu czy zabawom konstrukcyjnym. Pojawiają się też u nich zdolności działania i myślenia etapami, co oznacza, że potrafią przerwać jakąś czynność nawet na dłuższy czas (np. na okres snu ), a następnie powrócić do niej i kontynuować ją aż do zakończenia.  Opanowanie tej umiejątności umożliwia pięciolatkom podejmowanie systematycznej nauki.  Generalnie , piąty rok życia dziecka to okres spokoju, skupienia, posłuszeństwa i przyjaznych stosunków z otoczeniem.

     Ze snem ( oprócz wciąż zdarzających się lęków nocnych ) i z jedzeniem nie ma  kłopotów. Z pięciolatkiem można już nawet wybrać się do restauracji, bo potrafi grzecznie usiedzieć przy stole      i zaczyna radzić sobie z używaniem sztućców. Jest też na ogół łagodny i odprężony, gdyż rok 5 to czas chwilowej stabilizacji uczuciowej i pięciolatek przeżywa niewiele napięć psychicznych.

Z kontrolą wydalania radzi już sobie całkowicie samodzielnie, chociaż czasami zdarzają mu się wpadki, bo jest osobą niezwykle zajętą i do toalety biegnie z reguły w ostatniej chwili.

     Strachy i obawy pięciolatka stają się bardziej realistyczne. Boi się więc nie tyle ,,dziadów: i ,,czarownic”, ile ,,złych ludzi” (pijanych lub głośno i agresywnie zachowujących się ), nie tyle zwierząt, ile tego, co może go spotkać z ich strony ( ugryzienie, podrapanie). W związku z nowo opanowaną umiejętnością przewidywania zaczyna się też bać bólu i cierpienia, jakich mogą mu przysporzyć niektóre zachowania. Dlatego staje się ostrożniejszy w swoich poczynaniach.

     Wśród milionów zadawanych przez pięciolatka pytań poczesne miejsce zajmują te, które dotyczą przychodzenia dzieci na świat. W tym i w innych przypadkach nie zadowala się już prostą odpowiedzią – np. że z brzuszka mamy, ale chce znać szczegóły: jak się tam dziecko dostało?, którędy wychodzi?, skąd wie, kiedy wyjść?, czy można je ,,zwrócić” do brzucha, gdyby było np. brzydkie? itd.  Na ogół wie już, na czym polegają różnice w budowie ciała pomiędzy dziewczynkami i chłopcami. Poza tym jest bardziej wstydliwy i zaczyna objawiać niechęć do publicznego obnażania się.

     Mamę i tatę pięciolatek uważa za istoty wszechmocne, które obdarza całą swoją miłością i zaufaniem. Ich polecenia wykonuje z radością i skwapliwością.

RADA  DLA  RODZICÓW:

Zadawanie pytań jest dla pięciolatka prawidłowością rozwojową,   a poważne i cierpliwe udzielanie na nie odpowiedzi – rodzicielską powinnością. Dlatego ważne jest, aby rodzice nie byli zniecierpliwieni niekończącymi się ,,dlaczego” i nie odpowiadali byle jak, z ironią, czy sarkazmem. Dziecko wszystko weźmie za dobrą monetę, bo ufa rodzicom bezgranicznie.

CO  POWINNO  ZANIEPOKOIĆ ?

     U niektórych pięciolatków może się jeszcze utrzymywać moczenie nocne. Należy się z tą sprawą zgłosić najlepiej do psychologa, gdyż oznacza to, że u danego dziecka nastąpiło pewne opóźnienie w kształtowaniu się nawyków kontroli wydalania. Nie wolno tego zaniedbywać, gdyż mokre łóżko może stać się źródłem poczucia mniejszej wartości dziecka i podłożem społecznych ,,kompleksów” w grupie rówieśniczej.

Bibliografia:

§ A. Samson ,,Encyklopedia RODZICE I DZIECI”

Opracowała: Ewa Jurek